“Sức mạnh” của hương ước, quy ước ở huyện Cư M’gar
Trong những năm qua, các hương ước, quy ước của các thôn buôn, tổ dân phố trên địa bàn huyện Cư M'gar đã từng bước hoàn thiện và ngày càng phát huy hiệu quả. Không chỉ phát huy giá trị truyền thống, hương ước, quy ước còn thể hiện tốt vai trò tự quản tại cộng đồng, xây dựng gia đình văn hóa, thôn, buôn, tố dân phố văn hóa.
Thôn An Phú (xã Ea Drơng) được thành lập năm 2000. Ngay từ khi thành lập, người dân nơi đây đã họp bàn và đi đến thống nhất xây dựng riêng cho thôn một bản quy ước với 05 chương, 23 điều. Trong quá trình soạn thảo quy ước thôn đều thực hiện theo nguyên tắc công khai, dân chủ. Các quy định trong quy ước liên quan đến mọi mặt của đời sống như: vệ sinh môi trường, khuyến học, hoạt động văn hóa văn nghệ thể dục thể thao; cưới hỏi, hiếu hỉ; các khoản đóng góp; bảo vệ an ninh trật tự… đều được xây dựng chi tiết, cụ thể.
Đến nay, quy ước đã ăn sâu vào nếp sống của nhân dân nơi đây. Trước khi làm việc gì, người dân đều cân nhắc xem có phù hợp với nội dung của quy ước hay không. Ông Nguyễn Trần Toàn – Bí thư chi bộ thôn An Phú xã EaDrơng vui vẻ nói: "Theo sự hướng dẫn của Phòng Văn hóa thông tin huyện, năm 2004 trưởng thôn cùng các đoàn thể lập ra một bản quy ước và được thông qua cuộc họp toàn dân. Quy ước của thôn An Phú gồm 05 chương, 23 điều liên quan đến mọi mặt của đời sống trong khu dân cư. Để người dân thực hiện theo đúng quy ước mỗi tháng chúng tôi đọc trên loa một lần. Nhìn chung các hộ gia đình trong thôn đều thực hiện tốt quy ước đã đề ra."
Buôn B'Ling (xã Ea Kpam) cũng đã xây dựng một bản quy ước riêng, trong đó quy định những điều nên làm và những điều không được làm. Trên cơ sở đó, người dân đồng lòng hưởng ứng và thực hiện, góp phần quan trọng vào việc hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội của địa phương, xây dựng nếp sống văn hóa. Mấy năm trở lại đây, các quy định về nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang được bà con trong buôn thực hiện tốt, nhiều phong tục lạc hậu, mê tín dị đoan được loại bỏ, nhiều giá trị văn hóa của dân tộc đươc giữ gìn và phát huy. Buôn hiện có 1 đội chiêng, nhiều nghệ nhân biết đánh và chỉnh chiêng, đặc biệt có nhiều hộ vẫn còn lưu giữ nhà sàn truyền thống.
Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Phước Dỏ - Phó trưởng buôn B'Ling, xã EaKPam cho biết: "Bản quy ước được xây dựng khi buôn thành lập, đến năm 2011 thì sửa đổi, bổ sung một số điều cho phù hợp với tình hình thực tế hiện nay. Toàn buôn có 182 hộ, với 862 nhân khẩu, trong đó có gần 95% là người đồng bào dân tộc thiếu số tại chỗ. Nhờ có quy ước mà ý thức của người dân trong việc thực hiện các đường lối, chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước ngày càng tiến bộ hơn. Việc đám cưới, đám hỏi được thực hiện theo nếp sống mới, mỗi đám hiện nay trong buôn chỉ từ 30 – 40 mâm. Việc chăn nuôi gia súc cũng không còn thả rông hoặc nuôi dưới gầm nhà gây ô nhiễm môi trường như trước đây...."
Tính đến nay, trên địa bàn huyện có 189/189 thôn, buôn, tổ dân phố đã xây dựng được hương ước, quy ước, (đạt 100% khu dân cư trên địa bàn huyện). Tất cả các hương ước, quy ước này đều đã được UBND huyện phê duyệt đưa vào thực hiện. Nội dung của các hương ước, quy ước được các thôn, buôn, tổ dân phố xây dựng phù hợp với pháp luật hiện hành và thực tiễn của địa phương, có tính thống nhất chung và mang tính tự nguyện cao. Quyền làm chủ của nhân dân được phát huy trong việc đề ra các nội dung, biện pháp xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư. Từ đó, đã góp phần tác động tích cực đến cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư".
Theo báo cáo của Phòng Văn hoá – Thông tin huyện, toàn huyện hiện có 31.788/33.780 hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa, (chiếm hơn 86,24%) và 131/178 thôn, buôn, tổ dân phố được công nhận thôn, buôn, tổ dân phố văn hóa. Từ khi có hương ước, quy ước, nhiều giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc được giữ gìn phát huy, các tập tục lạc hậu dần được loại bỏ. Việc thực hiện tốt các hương ước, quy ước này cũng đã góp phần tích cực trong việc giữ gìn an ninh trật tự trên địa bàn./.
-S.Pa-
